Đông trùng hạ thảo

Đông trùng hạ thảo là loại thuốc quý của Trung Quốc, gần đây được nhiều người Việt Nam tìm mua, một số báo và trang web của ta có giới thiệu, nhưng khá sơ sài. Tôi đã cất công tìm mua để hiểu rõ thực hư.
Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) là một trong những loại thuốc quý hiếm, được liệt vào 1 trong loại thuốc bổ nhất (hai loại còn lại là nhân sâm, nhung hươu).

Được tạo thành từ côn trùng và chân khuẩn. Nói dễ hiểu nhất, chân khuẩn đi vào trong cơ thể ấu trùng cỏ vào trước mùa đông, hút chất dinh dưỡng và phát triển, sau khi phát triển thành trùng (sâu) sẽ chết. Đến mùa hè, trên đầu con sâu chết sẽ có núm và chồi lên mặt đất, gọi là hạ thảo.

Dài 3-5cm, có 20-30 khía, bụng có 8 cặp, dài 4-11cm. Bề mặt có màu nâu vàng, bẻ ra màu trắng.

Thường có ở những nơi có độ cao 4000m so với mặt nước biển, chủ yếu ở Tây Tạng. ĐTHT ở Tây Tạng thường bé hơn nơi khác, và dài hơn.

ĐTHT là loại có tính thời vụ rất cao, thu hoạch thường vào tháng 4-5, có nơi thu hoạch tháng 6. Sinh trưởng mạnh nhất chỉ trong 15-20 ngày. Thu hoạch vào những ngày này, chất lượng, sản lượng và hiệu quả thuốc đều tốt nhất. Nếu thu hoạch sớm, ĐTHT chưa kịp chồi lên khỏi mặt đất; thu hoạch muộn quá, ĐTHT bị khô, rỗng rữa thậm chỉ thối hỏng.

ĐTHT chủ yếu bổ thận nhuận phế, ích khí sinh tân, bình ổn âm dương, phòng chống ung thư, ngăn ngừa lão hóa, tăng cường sức đề kháng, chữa thiếu máu suy nhược, viêm gan B. Cách dùng tốt nhất là ăn để bồi bổ, mỗi lần 2-3 tiền, có thể dùng với thịt gà, vịt,...

Vị ngọt, tính ấm. Công dụng: bổ phế ích thận, chỉ huyết hóa đàm.
Chủ trị: ho hen lâu ngày, ho ra máu, đau mói lưng hông, liệt dương di tinh. Lượng thường dùng:5-10g.

Do ĐTHT rất quý, rất ít dùng trực tiếp, mà thường ninh hầm cùng thịt gà, vịt để ăn, trở thành loại "thực liệu" (chữa trị qua ăn uống).

1. ĐTHT + vịt: dùng 3-5 con ĐTHT, vịt đực già 1 con. Vịt vặt lông, bỏ nội tạng, chặt đầu, cho thuốc vào trong, lấy dây buộc lại. Thêm tương dầu, rượu ninh nhừ rồi ăn. Có tác dụng bổ thận. Thích hợp khi chữa các chứng hoa mắt chóng mặt, nặng tai, đau răng, mất ngủ nóng ruột, tay chân nóng, ho hen, đau mỏi lưng hông,... Cũng có tác dụng chữa trị bổ trợ đối với viêm gan B, suy nhược thần kinh, lao phổi, tiếu đường, ban đỏ,...

2. ĐTHT + gà: ĐTHT 4-6 con, gà ác 1 con. Gà nhặt lông bỏ nội tạng. Dùng hầm nhừ. Có tác dụng bổ thận tráng dương, thích hợp với các chứng đầu óc đờ đẫn, trí nhớ giảm sút, tim đập nhanh, thị lực giảm nhìn vật không rõ, thể lực suy yếu dễ cảm mạo, nhiều mồ hôi sợ lạnh,... Cũng có tác dụng nhất định với viêm gan B, liệt dương, di tinh, đau lưng mỏi gối.

3. ĐTHT + nhau thai: ĐTHT 10-20 con, nhau thai sản phụ sinh lần đầu còn tươi 1 cái. Đun cách thủy cho chín rồi ăn. Bổ âm dương, thích hợp với các trường hợp ốm yếu lâu ngày sau khi điều trị bệnh, khí huyết không đủ, mồ hôi trộm, đau mỏi gối, hen suyễn, đau đầu hoa mắt chóng mặt. Đồng thời có tác dụng nhất định đối với viêm khí quản mạn tính ở người già, viêm nhánh khí quản, giãn phế quản, lao phổi, thiêu smáu, thần kinh suy nhược, liệt dương, xuất tinh sớm, di tinh,...

4. Cơm ĐTHT:ĐTHT 1-2 con rửa sạch, cho vào nồi cao áp cùng gạo nấu chín thì ăn. Mỗi ngày 1-2 lần, liên tục 3 tháng đến nửa năm. Có tác dụng hỗ trợ rất tốt trong điều trị viêm gan B.

5. Rượu ĐTHT: ĐTHT 15g, rượu trắng 1000ml. Giã vun ĐTHT, ngâm rượu, đậy nắp kín nửa tháng là dùng được. Tác dụng: bổ phế ích thận, dừng ho hóa đờm. Thích hợp với: hen do suy phổi, ho ra máu, liệt dương di tinh, đau mỏi gối và hồi phục sau khi lành bệnh,... Bị cảm, phong hàn và ho sốt không nên dùng.

Rượu ĐTHT Kôn Lôn chứa ĐTHT, nhân sâm, cẩu khởi tử, thủ ô,... do nhà máy rượu Tây Ninh Thanh Hải TQ sản xuất là loại rượu ĐTHT nổi tiếng nhất. là một trong những đặc sản của Ninh Hải.

Vài năm gần đây, ĐTHT trở thành "sốt", thành "thần dược" chữa bách bệnh, từ ung thư đến tráng dương, từ thẩm mỹ đến "ết" (AIDS).

Theo các chuyên gia Viện nghiên cứu sinh vật cao nguyên Tây Bắc TQ, tuy ĐTHT rất quý, nhưng nó không thể chữa bách bệnh. Không có thuốc nào có thể chữa được bách bệnh, vì nó phản khoa học. Tác dụng đowjc công bố của ĐTHT hiện nay mới chỉ được biết đến là nhuận phế, dừng ho (chỉ khái), hóa đờm và nâng cao khả năng miễn dịch.

Các chuyên gia này còn cho biết, ĐTHT đi vào phế và tỳ là chính, vì thế chủ yếu dùng cho bệnh nhân lao phổi và phế hư. Nghiên cứu gần đây mới thấy ĐTHT có tác dụng nâng cao chức năng miễn dịch, có tác dụng kéo dài đối với các triệu chứng ung thư. bản thân ĐTHT không có tác dụng tráng dương. Xét từ quan niệm chỉnh thể của y học truyền thống TQ, nếu toàn bộ cơ thể được tăng cường, tình dục sẽ tự nhiên được nâng cao. Mà thực tế có rất nhiều cách tăng cường cơ thể (kể cả thường xuyên tập thể thao,...), chứ không nhất định phải dùng ĐTHT. Tóm lại không nên mê tín ĐTHT chữa bách bệnh.

Các chuyên gia y học cho hay, ĐTHT tuy có tác dụng tăng khả năng miễn dịch, nhưng cơ năng phát huy tác dụng của nó rất phức tạp, đồng thời phải dùng đúng liều lượng mới phát huy được tác dụng. Vì thế nếu muốn qua 1-2 lần là nâng cao sức khỏe thì chỉ là ... giấc mơ

Theo Manh Linh Dich Gia