Cho nên trách nhiệm những người trong gia đình khi có người thân mất thì phải tẩm liệm và an táng cho chu đáo đừng để người bên ngoài làm việc này. (Ở nước ngoài, mọi việc tẩm liệm này đều do Công Ty Mai Táng thực hiện).
Trong gia đình có người thân mất thì mọi người phải bình tĩnh, sáng suốt, và cần phải làm những việc như sau:
1- Việc đầu tiên là phải dùng nước ấm và khăn sạch lau khắp cơ thể người thân cho sạch sẽ rồi thay đổi quần áo mới. Bộ quần áo cũ xếp lại, sẽ bỏ vào áo quan, sau khi tẩm liệm.
2- Mua một bao trà khô (loại dùng để tẩm liệm) rải đều dưới đáy áo quan một lớp khoảng độ 2 phân.
3- Mua một tấm vải ba thước chiều dài và một thước sáu chiều ngang, nếu cư sĩ thì mua vải màu trắng, còn tu sĩ thì vải màu vàng. Nếu không có vải khổ rộng 1 thước 60 thì hai miếng vải khổ rộng 8 tấc dài 3 thước may ghép lại.
4- Trải tấm vải ấy ra rồi 4 người thân trong gia đình, con trai trưởng nâng đầu người chết còn những người khác: một người nâng chân, một người nâng bên hông mặt và một người nâng bên hông trái, nhẹ nhàng đặt thân người chết nằm ngay ngắn giữa tấm vải.
5- Cũng bốn người thân đó ở những vị trí như trên, mỗi người nắm mép vải và đồng giở lên một lượt rồi đặt thân người chết vào áo quan. Nếu người chết là nam thì mép vải bên trái phủ trước, rồi mép vải bên mặt phủ kế tiếp rồi đến mép vải trên đầu và cuối cùng mép vải dưới chân phủ lên là xong. Nếu là người nữ thì mép vải bên mặt phủ trước bên trái phủ sau. Sau đó, nếu muốn tẩm liệm theo những vật dụng gì thì nên để dưới chân người chết. Xong đậy nắp áo quan và đóng đinh lại.
6- Mọi người trong gia đình đồng khiên áo quan đặt ngay giữa nhà. Trước áo quan đặt một bàn thờ nhỏ có ảnh người chết và một lư hương để mọi người đến cúng điếu cắm hương chia buồn, mỗi người chỉ cần thắp một cây hương tượng trưng cho lòng chia buồn mà thôi.
Trang trí trên bàn thờ một dĩa trái cây, ngoài ra không nên chưng bông hoa, hay chưng gì nữa cả. (Ở đây, ý Trưởng Lão vì đức hiếu sinh không muốn thấy hoa bị cắt khỏi cành đem chưng trên bàn thờ trong ngày đau buồn tang khó này, ngoài ra chưng hoa chỉ làm đẹp mắt mà không thiết thực hữu dụng như trái cây. Ở nước ngoài, do văn hóa đời sống khác biệt, mọi người đều quý hoa, nên chưng hoa là chính (mà quên hoa cũng có đời sống của nó, nở lòng cắt hoa lìa cành mẹ). Cá nhân hay tập thể đi phúng tang mà không có tràng
hoa hay vật phúng cụ thể thì trong lòng thấy ngại, nhất là khi tang gia không chấp điếu. Khi quan tài đã hạ huyệt xong thì mọi người đi đưa đều ném một cành hoa (hay một nắm đất) xuống huyệt là hành động cuối cùng tiển biệt người chết. Còn nếu thiêu thì sau khi đưa quan tài vào lò thiêu, các lẳng hoa đều cho vào thùng rác để giữ vệ sinh môi trường.
7- Đặt áo quan và bàn thờ nhỏ trong nhà xong thì những con cháu tề tựu đảnh lễ và ngay lúc đó người gia trưởng phát vải tang cho mọi người trong gia đình. Con trai và con gái thì đội khăn trắng phủ kín đầu (Ở đây, Trưởng Lão muốn tiết kiệm chi phí. Theo phong tục của người Việt, ngoài mũ còn có áo dài và quần rộng cùng một thứ vải màu trắng đó. Nếu chỉ dùng mặc trong lễ tang rồi đốt bỏ thì quả là không tiết kiệm. Nhưng thói quen của quần chúng rất khó bỏ. Chỉ những ai không ngại bị chê trách mới thực hành được việc này); hàng con dâu, con rể thì bịt một chiếc khăn trắng trên đầu như khăn đóng, trẻ em hàng cháu nội-ngoại thì một miếng vải trắng nhỏ cài trên ngực áo. Sau khi chôn cất xong trở về nhà thì khăn trắng được trả lại nơi bàn thờ, mọi người chỉ mang một miếng vải trắng nhỏ nơi ngực.
8- Người chết không nên quàn để lâu vì để lâu làm mất vệ sinh chung. Vì vậy sáng chết chiều chôn, chiều chết sáng chôn. Nếu có điều kiện cần để lâu thì chỉ nên một ngày đêm mà thôi.
9- Không nên rước thầy chùa tụng niệm cầu siêu vì người chết đã theo nghiệp tái sinh luân hồi ngay liền khi chết còn đâu mà cầu siêu. Đó là một việc làm mù quáng, mê tín.
10- Không nên rước nhạc trống kèn làm ầm ĩ. Đám ma là lúc mất mát đau buồn, có gì vui đâu mà kèn trống. Vậy nên tránh đàn kèn trống. Và nhất là đây không phải chỗ buôn bán thây người chết để lấy tiền.
11- Đưa áo quan lên xe tang để đi chôn cất thì không nên rải giấy tiền vàng mã theo đường, làm mất vệ sinh môi trường sống. Và nhất là không nên rướt thầy chùa ngồi tụng niệm ê a trên xe tang. Đó là hình thức lạc hậu, mê tín, thiếu văn hóa, không khoa học.
12- Hạ huyệt. Khi xe tang đến nơi thì áo quan chuyển từ trên xe đến huyệt, để áo quan ngay ngắn trên huyệt, và lúc bấy giờ con cái tập trung lại đảnh lễ lần cuối cùng. Sau khi con cái đảnh lễ xong thì áo quan từ từ hạ huyệt.
13- Khi chôn cất xong mọi người đồng trở về nhà và đặt bàn thờ người chết nơi trang nghiêm nhất trong nhà để hàng ngày con cháu tưởng nhớ công ơn của người đã mất.
14- Không nên mở cửa mã. Trong ba ngày đầu, con cháu đến thăm mộ và đắp sửa sang lại cho sạch sẽ.
15- Hằng ngày đến giờ ăn cả gia đình ngồi lại ăn thì nên để một đôi đũa và một bát cơm ngay tại bàn ăn này, mọi người trong nhà, nhất là người gia trưởng, đều mời người chết ăn cơm, tưởng như người đó còn sống, chứ không nên soạn mâm cơm đem cúng trên bàn thờ.
16- Tuần thất. Những tháng đầu mới mất chia ra làm ba tuần thất. Tuần thất thứ nhất là bảy ngày; tuần thất thứ hai là 21 ngày; tuần thất thứ ba là 49 ngày. Trong những ngày tuần thất ấy chúng ta làm một bữa cơm mời những người nào đã giúp trong việc ma chay đến dùng bữa cơm thân mật để tỏ lòng biết ơn những người bạn thân này.
17- Sau một năm mất chúng ta làm một bữa cơm và con cháu về đầy đủ. Người gia trưởng nhắc đến công ơn của người đã mất với gia đình, với quê hương tổ quốc.
18- Đến năm thứ hai sau khi mất cũng làm một mâm cơm mời con cháu về đủ mặt. Người gia trưởng tuyên bố mãn tang và thu hồi những miếng vải trắng nhỏ và đem đốt. Từ đây về sau không còn ai mang tang khó nữa.
Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thông Lạc
Tu Viện Trưởng Tu Viện Nguyên Thủy Chân Như, Việt Nam
Nguồn: http://www.nguyenthuychonnhu.net (cám ơn anh Xuân Phong đã gởi về)
Bến xưa, SG comment:
Quan điểm của tôi trong việc tổ chức lễ tang theo nghi thức Phật giáo nên như sau:
1. Đơn giản hóa lễ tang như có thể. Nếu gia đình có điều kiện về tài chánh thì liên lạc với dịch vụ mai táng.
2. Mục 1-6 (nêu trên): việc gì công ty mai táng có thể làm được nên để họ làm vì đó là chuyên môn nghiệp vụ của họ.
3. Mục 8-11: đó là hủ tục lỗi thời, mê tín dị đoan cần phải bài trừ triệt để! Tôi rất hoan nghênh cho đề nghị đã nêu trên.
4. Cúng: Ba Tuần thất, 100 ngày, giáp năm, mãn tang & sau này là giỗ hằng năm không nên bày rình rang mà xem như đây chỉ là dịp để con cháu tụ họp tưởng nhớ đến người đã khuất!
5. Bên cạnh an táng hỏa táng cũng là một lựa chọn & là giải pháp tốt (thân thiện) đối với môi trường mà chúng ta đang sống!
Cuối cùng điều quan trọng nhất vẫn là cái tình người đối với nhau lúc còn sống... những cái khác chỉ là những nghi thức cần và đủ đối với người đời!
Nghi lễ đám tang
(TNTT>) Đám tang, tưởng là cho người chết nhưng thực ra là vì người sống. Chúng ta đang thực hiện những nghi lễ nào cho người đã khuất? Và thực hiện theo tâm thế nào? Mời bạn đọc tham gia bàn thảo cùng TNTT>.
Đám tang là một nghi lễ lớn, nghi lễ cuối cùng trong đời một con người. Ở phương Đông, dường như nghi lễ là thứ quan trọng nhất nên mới có câu “tiên học lễ”. Trong những câu chửi bới rủa sả, một trong những câu độc địa nhất là “đồ chết đường, chết chợ” vì khi chết đường chết chợ sẽ không được hưởng nghi lễ đám tang một cách đầy đủ, trọn gói.
Có một câu đố là "cái gì người mua thì không dùng mà người dùng thì không mua?" Trả lời đó là cái vòng hoa đám tang. Đám tang là một sự kiện mà những người tổ chức nó để cho người đã khuất. Trong đám tang có nhiều nghi lễ một phần để chứng tỏ sự kính thờ người đã khuất, một phần, theo người còn sống, để người đang trên đường trở về với cát bụi yên lòng.
Những nghi lễ truyền thống
Nghi lễ đám tang Việt hình như được thiết kế theo nghi thức tang lễ có gốc từ sách “Văn công gia lễ” của Chu Hy đời nhà Tống bên Tàu, giản lược theo “Thọ mai gia lễ” của Hồ Sĩ Dương đời Lê. Nghi lễ đám tang ấy thể hiện rất rõ quan điểm con người là do khí âm, khí dương hòa hợp lại, con người có hồn có vía nên dù đã nhắm mắt xuôi tay vẫn có ảnh hưởng tốt hoặc xấu đối với những người sống. Đám tang là một nghi lễ với những thủ tục quy định nghiêm ngặt, nào “Thiên chính tẩm” (dời ra giữa nhà), nào lắng nghe “Di ngôn” (lời trăng trối), nào “Gia tân y” (thay quần áo), nào “Hạ tịch” (đặt xuống chiếu trải dưới đất), nào “Trị quan” (chuẩn bị quan tài), nào “Nhập quan” (đặt vào quan tài)…
Rồi trong đám tang có các lễ như Thành phục (lễ phát tang), Di quan (lễ chuyển cữu), lễ hạ huyệt, tế Thổ địa… Các nghi thức trong đám ma nhiều khi có ý nghĩa thực tế nhất định, ví dụ thủ tục Hạ tịch là đặt thi thể xuống đất cầu mong người đã khuất khi gặp khí âm của đất may ra sống lại; lễ Phạm hàm bỏ gạo trắng hay ba đồng tiền vào miệng người chết để người quá cố không còn khát vọng tầm thường, thù oán quấy rối người sống…
Ngày xưa, trong đám tang con cháu người thân phải ăn mặc lôi thôi, mặt mày tiều tụy để chứng tỏ cha mẹ chết đi con cháu trở thành kẻ mồ côi, khốn cùng... Ngày nay, thời đại công nghiệp, nhiều thứ cũng được châm chước; hoặc nghi lễ đám tang phức tạp quá nên con cháu, người thân phải phó mặc giao trọn gói cho nhà đám.
Buồn vui chuyến đi cuối của đời người
Trong đám tang thường có ban nhạc hiếu đến đánh trống, thổi kèn để tạo nên không khí cho đám. Tiếng nhạc đám tang ở miền Bắc ngoài kèn, trống còn có vài cây nhị rền rĩ nỉ non như tiếng khóc. Tiếng nhạc đám tang ở miền Nam có thể là nhạc kèn Tây chơi cả những bản trữ tình, để mua vui cho người chết, để làm cho không khí đám ma đỡ căng thẳng, buồn bã. Nhiều đám tang ở Sài Gòn chẳng có chút gì ai oán thảm sầu, thậm chí còn… vui như hội. Không còn ai lạ lẫm khi nghe điệu lăm-ba-đa nóng bỏng hay nhạc khúc shalala rộn ràng trỗi lên giữa các đám tang ấy. Có người bình luận: “Trường học không dạy học sinh ngả nón khi gặp xe tang thì chuyện đám ma mà tấu nhạc quán bar cũng là điều dễ hiểu”.
Trong đám tang, nhiều khi có bài điếu văn được viết công phu ca ngợi thân thế, sự nghiệp của người đã khuất được viết lâm ly bi thiết khiến người dự đám không khỏi thương tiếc, sụt sùi. Điếu văn như thể để người lương thiện ra đi thanh thản, để gia quyến người đã khuất dù có mất mát, đau thương cũng được an ủi, tự hào. Đôi khi, người ta bỗng nghĩ lúc sống, phải sống sao để lúc ra đi, vong linh không phải hổ thẹn khi nghe điếu văn tiễn biệt mình.
Ngày xưa, khi đã nhiều tuổi ít ai sợ chết bởi quan điểm “sống gửi thác về” là phổ biến, chết là được đi gặp ông bà, được “ngồi trên nóc tủ ngắm gà khỏa thân”. Ngày xưa, người ta coi chết là đi sang một thế giới khác, có khi còn sung sướng hơn. Giờ đây, đời sống khấm khá hơn có vẻ như người ta “tham sống sợ chết”.
Cuộc đời là những chuyến đi. Chuyến đi cuối cùng của đời người là đi vào lòng đất - chuyến đi có lẽ là hoành tráng nhất, có kèn có trống tiễn đưa. Đám tang như một lời nhắc nhở về sự hữu hạn của đời người, để người ta đỡ tham sân si, để thấy “Vua Ngô băm sáu tàn vàng/Chết xuống âm phủ chẳng mang được gì”.
Dù chu đáo thế nào chăng nữa, tang gia thường bối rối nên dễ để xảy ra những sơ suất khiến người ta chê bai nên có câu “ma chê cưới trách”. Bởi vậy, có lẽ chẳng nên chê bai đám ma nhỏ hay cũng chẳng nên khen đám ma to làm gì...
http://www.thanhnien.com.vn/Pages/20100309/nghi-le-dam-tang.aspx
No comments:
Post a Comment