May 25, 2011

Phục hồi chức năng hô hấp bằng Yoga

Nhiều bệnh về hô hấp cấp và mạn tính sau khi khỏi thường để lại di chứng suy giảm chức năng hô hấp. Tập Yoga là một phương pháp phục hồi chức năng này mà không cần dùng thuốc, rất dễ áp dụng.

Tư thế tập: Người tập nằm đầu cao, hai cẳng chân hơi gập, hoặc ngồi trên một ghế dựa cao tới đầu. Các đầu ngón tay được đặt nhẹ dưới bờ sườn trước để người tập nhận thấy được cử động của bụng. Tâm lý người tập phải thoải mái, tư tưởng tập trung. Mỗi lần tập nên thở từ 6-10 lần/phút, trong vòng 10 đến 20 phút. Ngày luyện 3 lần: sáng, chiều, tối.

Thở cơ hoành: Thì thở ra, hai vai thư giãn, ngực cúi thấp xuống tối đa. Tiếp theo là thư giãn các cơ bụng trên. Thì thở hít vào, bụng phình ra cho cơ hoành hạ thấp, các phủ tạng cũng được đẩy xuống, áp lực trong các phế nang giảm, không khí tràn xuống hai đáy phổi.

Động tác luyện thở Yoga: Bình thường một nhịp thở có hai thì là thở ra và hít vào. Phương pháp luyện thở Yoga có 4 thì gồm thở ra, hít vào; sau thở ra, hít vào có 2 lần nín thở. Thở ra và hít vào theo động tác thở cơ hoành.

Thì 1: Thở ra từ từ, kéo dài, ngực và bụng lép xuống, có thể dùng 2 bàn tay ấn bụng đẩy lên phía ngực, lưng hơi gập lại. Thở ra bằng miệng chúm lại không cho không khí ra nhanh.

Thì 2: Nín thở 5-10 giây, thời gian nín thở còn phải phụ thuộc với sức của mỗi người.

Thì 3: Theo động tác thở cơ hoành, còn gọi là thở bụng. Hít vào sâu, từ từ bằng đường mũi, ngực hơi ưỡn về phía trước, bụng phình ra, hai bàn tay có thể để nhẹ lên bụng để theo dõi bụng đã phình ra chưa.

Thì 4: Nín thở từ 5-10 giây. Sau đó lại tiếp tục thở tiếp theo thì 1.

Cơ sở khoa học của phương pháp luyện thở Yoga: Thì thở ra, bụng xẹp làm tăng áp lực ổ bụng, các phủ tạng dồn lên, đẩy cơ hoành cao hơn, các khoang liên sườn hẹp lại, thể tích lồng ngực giảm tối đa, nhằm tống nhiều khí cặn ra ngoài. Thở ra từ từ để phế nang không bị xẹp đột ngột. Sau thở ra, thường cơ thể có phản xạ hít vào ngay; nhưng ở đây lại nín thở để tạo ra một sự thay đổi ngược lại phản xạ sinh lý bình thường. Nín thở còn làm lượng CO2 trong máu tăng lên, có tác dụng kích thích trung tâm hô hấp ở hành tủy điều khiển hít vào sâu hơn.

Thì hít vào từ từ có tác dụng làm cho đường thở và phế nang không giãn nở đột ngột, tránh khí phế thũng. Bụng phình ra có tác dụng đẩy các phủ tạng thấp xuống làm cơ hoành hạ sâu hơn. Cơ hoành có diện tích rộng 250 cm2, người ta ước tính nếu cơ hoành hạ thấp xuống thêm 1cm thì thể tích lồng ngực người tập tăng thêm được 250 cm3 không khí. Sau thì hít vào là thì nín thở, có tác dụng giữ lượng không khí trong phế nang thêm một thời gian để tăng sự khuyếch tán khí ôxy vào máu và khí CO2 thải qua phế nang ra ngoài nhiều hơn. Thở ra thường là động tác thụ động, nếu ta chủ động nín thở rồi thở ra là tạo ra một động tác tích cực.

Cách thở dưỡng sinh Yoga có tác dụng chung là luyện sự hưng phấn và ức chế của trung tâm hô hấp ở hành tủy, điều hòa hoạt động của hệ thần kinh thực vật, tăng cường tuần hoàn của khí huyết, xoa bóp nội tạng, nâng cao hiệu quả của quá trình hô hấp.

Phương pháp luyện thở Yoga được áp dụng cho các bệnh nhân đang và sau điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, xơ phổi, giãn phế nang, sau phẫu thuật cắt phổi, tràn dịch màng phổi, sau tràn khí màng phổi, dày dính màng phổi... có rối loạn chức năng hô hấp hạn chế hoặc tắc nghẽn. Những người không có bệnh cũng có thể luyện để tăng sức khỏe và tuổi thọ.

Theo suckhoe360

No comments: