Chuột rút là sự co cơ không cố ý (tự nhiên hay do lệch tư thế) rất đau đớn, đôi khi chỉ thoáng qua vài giây nhưng có khi kéo dài đến nửa tiếng thậm chí một tiếng.
Lúc đó khối cơ cứng, ngắn lại và đòi hỏi tiêu thụ rất nhiều oxy và glucose.
Bình thường hầu như không gây tác hại gì. Song có khi nguy hiểm nếu xảy ra lúc đang bơi, đi xe, đang vận hành máy móc vì lúc đó sẽ không làm chủ được vận động.
Có nhiều nguyên nhân gây ra chuột rút (chuột rút) và cách khắc phục theo từng nguyên nhân:
Do thiếu canxi, magie và kali: Nguyên nhân này thường gặp ở người có thai, cho con bú, hay ở trẻ trưởng thành (do trong khẩu phần ăn không đủ các chất này).
Với nguyên nhân đó chỉ cần bổ sung các chất trên là được.
Lưu ý: nên bổ sung từng thứ một. Chẳng hạn nếu thiếu cả canxi và magie thì bổ sung magie trước rồi bổ sung canxi sau vì canxi làm giảm sự hấp thụ magie.
Ngoài ra chuột rút còn do ứ đọng axit lactic (do vận động quá mức, cung cấp thiếu nước hay do dùng thuốc làm cho chuyển hóa bị rối loạn).
Do sự lão hóa hệ thần kinh, hệ cơ hay hệ mạch: Nguyên nhân này thường xảy ra với những người lớn tuổi.
Ở người lớn tuổi, nguyên nhân này lại đi kèm với nguyên nhân trên (vì sự hấp thu các chất trên giảm sút).
Cách khắc phục là vừa bổ sung canxi, magie và kali vừa bổ sung các chất có lợi cho hệ thần kinh cơ và hệ tuần hoàn.
Thường dùng nhất là vitamin B1 uống, liều cao hay vitamin B6 (phối hợp sẵn trong viên magie - B6).
Do hoạt động thái quá của hệ thần kinh cơ bắp: Một số hoạt động kiềm chế hệ thần kinh trung ương bị mất (do quá mệt mỏi hay lạm dụng thông tin phản hồi của cơ bắp).
Chẳng hạn như tập luyện căng thẳng lâu trong một tư thế, trong một điều kiện bắt buộc khác với bình thường (như lạnh đột ngột).
Điều này hay xảy ra với vận động viên và cách phòng chữa chuột rút ở họ cũng có khác:
- Cần có thời gian làm duỗi cơ 5-10 phút trước lúc khởi động, mang trang bị đúng (như dùng loại giày thích hợp), dùng đủ nước (thiếu nước sẽ gây tích lũy axit lactic), khi bơi lội hay bị chuột rút ở ngón chân (nên khởi động cho ấm, vào nước từ từ bằng vận động chậm).
- Khi bị chuột rút thì ngừng ngay hoạt động, nếu được có thể kéo duỗi cơ từ 15-20 giây cho đến khi cơ giãn hoàn toàn.
- Sau khi bị chuột rút nên nghỉ luyện tập khoảng một giờ để cơ bắp và hệ thần kinh trung ương đủ hồi phục.
Xoa dầu, làm nóng vùng chuột rút trong vài phút để làm giãn cơ.
Đương nhiên vận động viên cũng cần có chế độ ăn hay dùng thuốc bổ sung đủ canxi, magie, vitamin như các trường hợp nêu trên và nhu cầu của vận động viên bao giờ cũng cao hơn.
Một thuốc nữa thường dùng trong chuột rút là loại làm bền và giãn mạch.
Chúng làm cho máu lưu thông, cung cấp đủ các chất cho hệ cơ và thần kinh.
Thường có thể dùng cyclo - 3 fort (gồm cao Ruscus alculeatus + hesperdin methyl chacol và vitamin C) hay các loại khác như benzequerein. Thuốc khó dùng, cần có chỉ dẫn của thầy thuốc.
Người bị chuột rút cũng không nên lạm dụng chất kích thích như cà phê.
Y học cổ truyền cho chuột rút là do hàn (lạnh thì co) thuộc phong (gây co cứng) do ẩm (khí huyết ứ trệ).
Thường dùng bài thuốc thư cân hoạt huyết bao gồm tới 12 vị (phòng phong, kinh giới, độc hoạt, đương quy, tục đoạn, thanh bì, hồng hoa, chỉ xác, ngũ gia bì, đỗ trọng, ngưu tất) gia giảm từng vị từ 6-12g.
Sắc uống, mỗi đợt năm ngày. Xét kỹ thì các thuốc trên có cơ chế phòng ngừa chuột rút giống như tân dược.
Bổ sung thức ăn hay dùng thuốc với liều đầy đủ, duy trì cho đến lúc tình trạng bị chuột rút không còn hoặc rất hiếm xảy ra. Theo SK&ĐS
No comments:
Post a Comment